دستورالعمل انجام آزمایش ادرار Urin Analyse

برای هر آزمایش ادرار از نظر استاندارد نیاز به 10 سی سی ادرار نیاز می باشد. نمونه ها را جمع آوری کرده و به ترتیب شماره قبض در زیر هود مرتب می کنیم. 

ادرار را در لوله های ادرار ریخته و نوار ادرار را داخل آن قرارذ می دهیم. مدت زمان گذاشتن نوار و خواندن اندکس ها باید کوتاه باشد. هر کدام از اندکس ها موجود در نوار نشان دهنده یک پارامتر خاص می باشد. 

وزن مخصوص یا Ph , SGو Blood, قند، اوروبیلینوژن، بیلی روبین، کتون، پروتیین، نیتریت (گاها برخی از نوارها اندکس مربوط به لکوسیت را نیز دارند). سپس نمونه ها در سانتریفیوژ گذاشته و زیر میکروسکوپ مشاهده می کنیم. گزارش پارامترها از Trace تا +++ می باشد. در ادامه به هر یک از این پارامترها می پردازیم. 

رنگ:  رنگ ادرار یکی از اجزای اصلی آنالیز ادرار است که بسته به شرایط مختلف بدن تغییر می کند. حالت طبیعی ان زرد کم رنگ یا پر رنگ است. مصرف برخی مواد خوراکی، دارو، دیابت، تعریق زیاد و عفونت های ادراری می تواند باعث تغییر رنگ ادرار شود. 

وزن مخصوص ادرار یا SG: از دستگاه رفراکتومتر برای خواندن وزن دقیق ادرار استفاده می شود. وزن مخصوص ادرار حاصل اندازه گیری اجزای مختلف ادرار شامل مواد دفعی و املاح است. غلیظ شدن ادرار و کمبود مایع در بدن، تب، اسهال و استفراغ، عفونت وزن مخصوص ادرار را افزایش می دهند. (وجود لکوسیت و پروتئین باعث افزایش وزن مخصوص می شود). 

گلوکز: قندی است که در خون وجود دارد و غذای سلول می باشد. بطور طبیعی مقادیر اندکی گلوکز در ادرار وجود دارد اما در شرایط عادی ادرار عاری از گلوکز در نظر می گیرند. تغذیه وریدی، دیابت کنترل نشده، آسیب های کبدی، کلیوی و مغزی و برخی مسمومیت ها باعث ورود مقادیر زیادی گلوکز به ادرار می شود. (در صورت تغییر رنگ دادن گلوز روی نوار ادرار از نوار قند مجزا استفاده می شود)

کتون: وقتی چربی دربدن شکسته می شود ودر مسیر متابولیسم مصرف می شود کتون به وجود می آید که بطور طبیعی نباید در ادرار ترشح می شود. حضور آن ها نشان دهنده این است که بدن به جای گلوکز از چربی استفاده می کند.

کریستال: در حالت طبیعی کم و یا اصلا وجود ندارند. اما در برخی موارد مثل سنگ کلیهف عفونت ادراری و مصرف برخی داروها باعث رسوب املاح و تشکیل کریستال می شود. کریستال ها در واقع مقدمه ایی برای تشکیل سنگ کلیه هستند. (اگزالات کلسیم و اسد اوریک). نوع کریستال با توجه به نوع بیماری و pH ادرار متفاوت است. کریستال های اورات آمورف در زمانیکه Ph ادرار اسیدی است دیده می شود و کریستال های فسفات آمورف دز زمانیکه ادرار قلیایی است دیده می شود.

Cast های ادراری: یک انعقاد پروتئینی در توبول های کلیوی است که محتویات توبول ها را در بر می گیرد. 

کست های هیالین: فاقد هر گونه المان داخلش است و تماما از پروتئین تام هاسفال تشکیل شده و پس از ورزش، در معرض گرما قرار گرفتن، پیلونفریت یا بیماری های مزمن کلیوی دیده می شود. 

کست RBC: حاوی RBC است و تشکیل هماچوری گلومرولی را مسجل می کند.

کست WBC: در گلومرونفریت و پیلونفریت دیده می شود.

کست های گرانولار و Waxy: ناشی از دژنرسانس المان سلولی ایجاد می شود(عامل بیماری توبولی)

کست Fatty: در هایپو تیروئیدیسم، سندروم نفروتیک دیده می شود.

- WBC و RBC در اثر بیماری های مختلف مانند عفونت ادراری، آسیب مجاری ادراری، سنگ کلیه در ادرار افزایش می یابد. 

- معرف اوروبیلینوژن و بیلیروبین به ترتیب ارلیخ و لوگول است. 

- از معرف اسید سالیسیلیک 3% برای حضور پروتئین در ادرار استفاده می شود و کدورت مشاهده شده را یادداشت می کنیم. 

کشت ادرار u/c:

از لوپ کالیبره یا یکبار مصرف برای کشت ادرار استفاده می شود. محیط های رایج از جمله EMB و  Blood Agar برای کشت استفاده می شود. کشت را ابتدا روی محیط Blood , و سپس روی محیط EMB می بریم. (ائوزیب بلوی موجود در محیط EMB مانع از رشد باکتری های گرم مثبت می شود). سپس در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد قرار می دهیم. 

در صورت مثبت بودن کشت 24 ساعت از گالری (محیط های افتراقی)و محیط های اختصاصی برای تشخیص سویه باکتری استفاده می کنیم.